پایرانتل پاموات pyrantel pamoate

فارماکوکینتیک- جذب گوارشی پایرانتل ضعیف بوده و غلظت پلاسمایی کمی ایجاد می کند. بیش از 50% دارو بصورت دست نخورده از مدفوع دفع می شود و حدود 15% آن در ادرار به صورت آزاد و متابولیت دفع می گردد.

موارد مصرف- پایرانتل در درمان عفونت های ناشی از آسکاریس، اکسیور، کرم های قلابدار و عفونت های مختلط ناشی از این کرم ها موثر است اما عمدتا به عنوان جایگزین مبندازول در درمان ابتلا به آسکاریس و کرمک مصرف می شود.

مقدار معمول مصرف این دارو در درمان ابتلا به آسکاریس و کرمک mg/kg 11 بصورت دوز واحد و در درمان ابتلا به کرم قلابدار همین دوز بمدت 3 روز متوالی است. درمان کرمک بایستی دو تا سه هفته بعد تکرار شود.

عوارض جانبی و توصیه ها

1-    عوارض با شیوع کم پایرانتل پاموات شامل عوارض CNS (سرگیجه، سردرد، تحریک پذیری و اشکال در خواب رفتن) و گوارشی (تهوع، استفراغ، اسهال و درد شکمی) است. بندرت ممکن است دانه های حساسیتی ظاهر شود.

2-      با مصرف این دارو رژیم غذایی خاصی لازم نیست و بیمار می تواند آن را با معده خالی یا پر مصرف کند.

3-      مصرف این دارو در حیوانات آزمایشگاهی بدون عارضه بوده است ولی در مصرف انسانی وضعیت روشنی ندارد. مصرف آن توصیه نمی شود.

پرازی کوانتل Praziquantel

فارماکوکینتیک- پرازی کوانتل بسرعت و بخوبی از دستگاه گوارشی جذب می شود (80%) و متابولیسم عبور اول شدیدی را متحمل می شود. غلظت های پلاسمایی متابولیت های آن حدود 100 برابر داروی اصلی است. این متابولیت ها اثر ضد انگل ندارند. نیمه عمر آن 5/1-1 ساعت است. 70% دارو بصورت متابولیت از کلیه و بقیه از صفرا دفع می شود.

موارد مصرف- درمان انواع شیستوزومیاز (Flukes) و کرم های پهن (انواع تنیا). در نوروسیستی سرکوز همراه با آلبندازول مصرف می شود.

 

عوارض جانبی- پرازی کوانتل معمولا بخوبی تحمل می شود و عوارض خفیف و گذرا ایجاد می کند. ناراحتی شکمی بصورت درد معده و تهوع، سردرد و سرگیجه بصورت گذرا و وابسته به دوز ایجاد می شوند. تب، خارش، کهیر و دردهای عضلانی و مفصلی گاهی بروز می کنند و با میزان عفونت نسبت دارند. در نوروسیستی سرکوز همان عوارض آلبندازول بروز می کنند.

موارد احتیاط و توصیه ها

1-      از آنجا که در درمان سیستی سرکوز چشمی تخریب جسم انگل ممکن است ضایعات غیر قابل جبران ایجاد شود، این عفونت نباید با پرازی کوانتل درمان شود.

2-      پرازی کوانتل در رت حامله با دوز سه برابر دوز انسانی سقط جنین را افزایش داده است اما در مصرف انسانی اثر آن روشن نیست. در گروه B قرار دارد.

3-      بهتر است این دارو همراه با غذا و با مایعات مصرف شود.

4-      در صورت بروز سرگیجه در انجام کارهای دقیق احتیاط شود.

نیکلوزامید( Niclosamide(Yomezan

فارماکوکینتیک- جذب گوارشی ضعیفی داشته و از مدفوع دفع می شود.

موارد مصرف- درمان ابتلا به انواع کرم های پهن شامل کرم کدوی گاو (Taenia saginata)، کرم کدوی خوک (Taenia solium)، کرم پهن ماهی (Diphylobothrium latum) و کرم پهن کوتوله (hymenolepis nana) به عنوان جایگزین پرازی کوانتل.

مقدار معمول مصرف نیکلوزامید در درمان ابتلا به انواع کرم های پهن (بجز کرم پهن کوتوله) 2 گرم بصورت تک دوز می باشد. در درمان ابتلا به کرم پهن کوتوله همین مقدار بمدت 7 روز متوالی داده می شود.

عوارض جانبی و احتیاطات

1-      عوارض این دارو محدود به عوارض گوارشی است.

2-      بهتر است دوز روزانه نیکلوزامید یک ساعت قبل از صبحانه با شکم خالی و با یک لیوان آب مصرف شود.

3-      مصرف این دارو در دوران بارداری در حیوانات آزمایشگاهی بی ضرر بوده است ولی در انسان مطالعه نشده است.

پیروینیوم پاموات pyrvinium pamoate

پیروینیوم پاموات جذب خوراکی بسیار ضعیفی دارد و از مدفوع دفع می شود.

این دارو فقط در درمان ابتلا به کرمک مصرف می شود. مقدار مصرف معمول آن mg/kg 5 (حداکثر 250 میلی گرم) بصورت تک دوز می باشد. با توجه به احتمال زیاد انتقال آلودگی در تماس نزدیک توصیه می شود که همه اعضای خانواده درمان شوند و تکرار درمان بعد از دو تا سه هفته توصیه می شود تا از عود عفونت توسط تخم انگل جلوگیری شود.

این دارو یک ماده رنگی است و باعث قرمز شدن مدفوع شده و در صورت تماس با لباس نیز لک رنگی بر روی آن ایجاد می کند. بیمار باید از قرمز شدن رنگ مدفوع توسط پیروینیوم اطلاع داشته باشد.

پی پرازین (Piperazin (Helmezin

پی پرازین از راه خوراکی بسرعت جذب می شود و بطور عمده از کلیه دفع می گردد.

این دارو در درمان ابتلا به آسکاریس و کرمک مصرف می شود. دوز این دارو در درمان ابتلا به آسکاریس mg/kg 75 (حداکثر 5/3 گرم) در روز بصورت دوز واحد روزانه بمدت دو روز و در درمان ابتلا به کرمک mg/kg 65 (حداکثر 5/2 گرم) بصورت دوز واحد روزانه بمدت 5 تا 7 روز است.

عوارض جانبی- تهوع، استفراغ، کرامپ شکمی، سردرد و سرگیجه شایع می باشند. بندرت ممکن است واکنش های آلرژیک بروز کنند. آتاکسی، لرزش، ضعف عضلانی و اختلالات حسی و حافظه علائم مصرف بیش از حد این دارو هستند.

پی پرازین در دوران بارداری داروی بی ضرری است و این از مزایای آن است.

گاما بنزن هگزا کلراید Gamma benzene hexachloride (Lindane)

این دارو جهت مصرف پوستی ارائه شده است. از راه پوست نیز جذب می شود ولی عمده موارد مسمومیت با این دارو در اثر مصرف خوراکی آن بروز می کند.

موارد مصرف- گاما بنزن بصورت لوسیون و شامپو 1% ارائه می شود. لوسیون این دارو جهت درمان ابتلا به جرب یا گال ناشی از Sarcoptes scabiei و شپش سر ناشی از  Pediculus capitisو شپشک عانه ناشی از Pediculus pubis مصرف می شود. جهت درمان ابتلا به شپش سر یا شپشک عانه می توان از شامپو بجای لوسیون استفاده کرد.

روش مصرف- جهت استفاده از لوسیون در درمان جرب بایستی تمام پوست بدن از گردن به پایین بطور کامل با این ماده بخوبی آغشته شده و پس از 12 ساعت با آب کاملا شسته شود. در درمان شپش سر یا شپشک عانه نیز محل مورد ابتلا با لوسیون کاملا آغشته شده و پس از 12 ساعت با آب بخوبی شسته می شود.

جهت مصرف شامپو در درمان شپش سر یا شپشک عانه بایستی با مقدار کافی آن موهای خشک محل مورد ابتلا را آغشته نمایند و سپس خوب ماساژ دهند تا تمام موهای محل با آن آغشته شود. پس از 4 دقیقه با مقدار کمی آب کف کافی در محل ایجاد کنند و سپس با آب کاملا شستشو دهند. تخم مرده شپش ها را با یک شانه دانه ریز می توان جدا کرد.

توصیه ها و موارد احتیاط

1-      از آنجا که پوست کودکان سریع تر این دارو را جذب می کند در مصرف این دارو در نوزادان بایستی احتیاط شود.

2-      در درمان عفونت های فوق لازم است شرکای جنسی بیمار نیز درمان شوند.

3-    به منظور پیشگیری از عود مجدد عفونت در درمان جرب لازم است لباس های زیر و دیگر لباس های آلوده بیمار توسط خشک شویی، جوشاندن در آب و یا شستشو با آب و خشک کردن با اتو از انگل و تخم آن پاک شوند.

4-    به منظور پیشگیری از عود مجدد عفونت در درمان شپش سر یا شپشک عانه لازم است لباس های زیر بیمار یا دیگر لباس هایی که در معرض تماس با محل عفونت بوده اند، با قرار گرفتن در آب 60 درجه بمدت 5 دقیقه ار انگل یا تخم آن پاک شوند.

5-    معمولا یک بار درمان با این دارو کافی است اما در صورتی که انگل زنده شپش سر یا شپشک تن تا بعد از یک هفته در محل ابتلا مشاهده شد، می توان درمان را به همان روش تکرار کرد.

6-    در درمان جرب نیز یک بار درمان کافی است و باقی ماندن علائم تحریک پوستی مانند خارش دلیلی بر عدم موفقیت درمان نیست. این تحریکات توسط جسم مرده انگل در منافذ پوست ایجاد می شود. داروهای ضد خارش موضعی و آنتی هیستامین های خوراکی می تواندد به کنترل این تحریکات کمک کنند. در صورت نیاز می توان یک هفته بعد درمان را تکرار کرد.

7-    عوارض جانبی این دارو بندرت (یک در هزار بیمار) ممکن است ایجاد شود و عمدتا در اثر مصرف اتفاقی خوراکی دارو بروز کرده است. این عوارض در CNS از سرگیجه تا تشنجات می توانند بروز کنند. همچنین ممکن است تحریک پوستی توسط این دارو ایجاد شود.

کروتامیتون Crotamiton (Eurax)

این دارو بصورت کرم پوستی ارائه می شود و در درمان جرب یا گال و خارش های پوستی مصرف می شود. درمان جرب با این دارو نیاز به چند روز مصرف دارد و به همین خاطر به عنوان داروی دوم در این مورد مطرح است. جهت کنترل تحریکات پوستی متعاقب درمان جرب با گاما بنزن و کنترل خارش با علل دیگر نیز تجویز می شود.